Acı veren anı ve travmalardan EMDR ile kurtulabilirsiniz
 

Acı veren anı ve travmalardan EMDR ile kurtulabilirsiniz

Travma nedir? Gerçek bir ölüm ya da ölüm tehdidi,
Ağır bir yaralanma,
Kendisinin ya da Başkasının,
Fiziksel-Ruhsal bütünlüğüne bir tehdit olayını,
Yaşaması ya da tanık olması durumu,
Duygusal anlamda üstesinden gelmekte zorlanılan olaylar, durumlar.


Olayın oluşturduğu stres kişinin dayanabilme gücünü aştığında,
Psikolojik travma belirtileri ortaya çıkar.

Travma Türleri
Genel ve herkesi etkileyebilecek olan kaza ve doğal afetler:
İş kazaları, Yangın, Trafik kazaları, Ev kazaları ve Doğal afetler ..
Bu tip travmalar genel olarak iyi tanımlanmış ve tek bir olay olarak meydana gelir.


Bireysel, insan eli ile ve kasıt ile oluşan travmalardır. İhmal, istismar, kötü muamele, şiddet, cinsel istismar silahla yaralanma, savaş yaşantısı gibi Bu tip travmalar tekrarlayabilen, uzun süreler devam eden ve genelde kişilerarası doğadaki travmalardır.

Doğal afet ve kazalar klasik travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) semptomlarına neden olurken,
İnsan eliyle oluşan travmalar ise kişilik gelişiminde bozukluk ve farklı psikolojik semptomlarla kendini belli eder.


Çocukluk çağı travmaları
Kişilik gelişiminde sorunlara,
Bedensel hem de ruhsal belirtilere zemin hazırlar.
Kelimelere dökülemeyen travma kendini bedende ifade eder.
Çocukluk çağı travmalarında klasik TSSB belirtileri görülmeyebilir.


Kişinin travmaya tepkileri
Aşırı korku,
Çaresizlik ya da dehşete düşme sık görülür.
Çocuklarda ise dağınık – huzursuz davranışlar görülebilir


Duygusal tepkiler
Şok
Korku
Öfke
Suçluluk
Yas
Utanç
Çaresizlik
Ümitsizlik
Duygusal hissizlik


Fiziksel tepkiler
Çarpıntı
Kas gerginliği Yorgunluk
Uyku problemleri,
Ağrılar
Mide-barsak şikayetleri,
İştahsızlık


Bilişsel Tepkiler
Şaşkınlık
Dalgınlık
Yönelim bozukluğu
Dikkat - Hafıza problemleri
Kafa karışıklığı
Kendini ve ya etrafı garip ve tuhaf hissetme (Depersonalizasyon, Derealizasyon)


İlişkilerdeki değişiklikler
Güvensizlik
Tedirginlik
Çatışmalar
İçe kapanma
Uzaklaşma


Tepkilerin seyri
Ani gelişen kaza ve doğal afet gibi travmalarda;
%70’i etkilenir ve stres tepkileri gösterir
%10-15’i hemen atlatır
%10-15’inde ise durum kronikleşir.


Bireysel ve insan eli ile maruz kalınan travmalar seyir açısından çok değişiklik gösterir.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Gelişmişse
Travmatik olay sürekli olarak aşağıdakilerden bazıları ile yeniden yaşanır.
Tekrar tekrar anımsanan sıkıntı veren anılar;
Düşler, düşünceler yada algılar vardır (Küçük çocuklar travmanın konu alan oyunları tekrar tekrar oynayabilirler).
Olayı, sık sık, sıkıntı veren bir biçimde rüyada görme (Çocuklar içeriğini tam anlamaksızın korkunç rüyalar görebilirler
Travmatik olay sanki yeniden oluyormuş gibi davranma ya da hissetme
Travmatik olayın bir yönünü çağrıştıran olaylarla karşılaşma üzerine yoğun bir psikolojik - fizyolojik sıkıntı duyma


Travmaya eşlik etmiş olan uyaranlardan kaçınma ve tepkisizlik
Travmaya eşlik etmiş olan düşünce, duygu ya da konuşmalardan kaçınma çabaları
Travma ile ilgili anıları,uyandıran etkinlikler yerler ya da kişilerden uzak durma çabaları
Travmanın önemli bir yönünü anımsayamama
Etkinliklere karşı ilginin yada bunlara katılımın azalması
İnsanlardan uzaklaşma yada insanlara yabancılaştığı duyguları
Duygulanımda kısıtlılık (örneğin sevme duygusunu yaşayamama)
Geleceği kalmadığı duygusunu taşıma (örn. Bir mesleği, evliliği, çocukları yada olağan bir yaşam süresi olacağı beklentisi içinde olmama)


Artmış uyarılmışlık semptomlarının sürekli olması:
Uykuya dalmakta ya da uykuyu sürdürmekte güçlük
İrritabilite ya da öfke patlamaları
Düşüncelerini yoğunlaştırmada zorluk çekme
Aşırı irkilme tepkisi gösterme   
 

Zaman, Süre ve Etkileri
Tek bir travma ile,
Tekrarlayan, çoklu, süreğen ve özellikle
Yaşamın erken dönemlerinde karşılaşılan travma farklı etkiler oluşturur.
Travmaya maruz kalma yaşı düştükçe travmaya maruz kalma süresi uzamaktadır.


Birden Fazla defa travmaya maruz kalmış kişilerde, tek bir travmaya maruz kalanlara oranla;
TSSB 3 kat
Depresyon 2 kat
Madde kullanımı 3-5 kat
Eşlik eden Psikiyatrik bozukluklar 5-8 kat daha sık görülmekte.


Travma Terapisi olarak EMDR
EMDR ‘’Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme’’ kelimelerini kısaltmasıdır.
EMDR ve Dr. F. Shapiro
EMDR Dr. Francine Shapiro göz hareketleri ile sıkıntı veren düşüncelerin ve bunlara ait duygusal baskının azaldığını keşfetmesi ile başlayıp gelişen bir yöntem.
Dr. Shapiro bu yöntemi travmaya maruz kalmış kişilerde de inceledi ve EMDR’nin travma hastalarında işe yarayan bir Terapi yöntemi olduğunu bilimsel olarak ilan etti.


EMDR nasıl etki eder?
Her anı, yaşanan her olay beyinde duygu, çevresel imgeler, bedensel duyumlar ve düşüncelerle beraber adeta bilgisayara kaydedilen bir klasör gibi kaydedilir, depolanır.
Normalde bu kayıt işlemleri gece uykuda tamamlanır ve uykuda da iki taraflı göz hareketlerinin olduğu dönem bu işlemde önemlidir.
Beyin, her gün yaşanan olayları, gördüklerini, duyduklarını, hissettiklerini ve düşündüklerini gece uykuda, uykunun REM uykusu (Hızlı Göz Hareketli Uyku) sırasında işler.
Sağlıklı bir insanda ve normal öğrenmelerde bu sistem gayet güzel işler.
Fakat travmatik bir anı, üzüntü ve acı veren bir olay,
’’keşke bunu yaşamasaydım, keşke bu başıma gelmeseydi, keşke böyle yapmasaydım’’ dediğimiz bir olay sonrası ise;
Bu kayıt, depolama ve anıları işleme fonksiyonu bozulur,
Travmanın bazen duygusal, bazen bedensel parçaları bazen düşünce parçaları kişiyi rahatsız etmeye başlar.
EMDR’ye göre psikolojik sıkıntıların kökeni yaşanan olay(lar) sonrası kayıt sistemimin bir şekilde düzgün çalışmaması ve
Buna bağlı kişinin kendisi, çevresi ve geleceği ile ilgili olumsuz kodlamalar yapmasıdır.
İşlenmemiş anılar bilinçdışına itilip, bastırılmaya çalışıldıkça,
Sanki inadına bilince bazı parçalarını göndererek kendini hatırlatır ve kişiyi rahatsız eder.
Büyük TRAVMAlar: Doğal afetler, kazalar, savaş gibi genel travmalar ve,
Taciz, tecavüz gibi önemli bireysel ve insan eliyle yapılan travmalar.

Küçük travmalar: Günlük hayatta aile, okul, iş çevresinde yaşanan olumsuz olaylar,
şiddete maruz kalma, aşağılanma, reddedilme, ihmal ve başarısızlıklar.
Bu küçük travmalar da işlenememiş anılar arasında yer alabilirler ve bunların da kişiye göre değişen etkileri olabilmektedir.
Yeterli işlenemediğinden, zihinde değişik anı parçaları halinde kalmış ve adeta anlamlandırılamayan ve sindirilemeyen travmatik anılar EMDR ile yeniden işlenir.

Bu işleme sürecinde anı ile bağlantılı tüm parçalar, duygular ve düşünceler bilinç düzeyine gelir, zihin bu parçaları tekrar işler ve yeniden ve kişiyi artık rahatsız etmeyecek şekilde kaydeder.
EMDR ile bu yeniden işleme sırasında anı parçalarındaki duygusal yükün boşalması sağlanır.
EMDR ile anı tekrar işlendikten sonra kişi artık yeni ve olumlu bir bakış açısı kazanır.


EMDR gerçekten etkili mi?
Bugün Dünya Sağlık Örgütü, Amerika ve İngiltere dahil dünyanın her yerinde sağlık otoriteleri EMDR'yi travma ve ilişkili pek çok psikiyatrik hastalıkta etkili bir yöntem olarak kabul etmiştir.


EMDR nasıl yapılır?
Öncelikle kişideki belirtiler değerlendirilir.
Duydu-Düşünce-Bedensel belirtiler taranır.
Kişinin yaşadığı acı veren anılar hatırlanabildiği kadarıyla öğrenilir.
Anıyı tetikleyen ve çağrıştıran etkenler belirlenir.
Kişinin olumlu ve güçlü yönleri ve hedefleri belirlenir.
Danışana EMDR hakkında bilgi verilir.
Travmatik anıyla ilgili üzerine gidilecek ve yeniden işleme yapılacak, anıyı iyi temsil eden bir resim belirlenir.
Danışanın bu resimle ilgili bugünkü negatif inancı, duyguları ve bedensel duyumları belirlenir.


Duyarsızlaştırma: 
Danışandan belirlenen resme ve ilgili duygu-düşünce-duyumlara odaklanması,
Bu sırada terapistin iki yöne hareket ettirdiği parmağını gözleriyle takip etmesi
Zihnini serbest bırakarak aklına gelen her şeyin farkına varması ve setler arasında sözel olarak terapiste aktarması istenir.
Anı daha az sıkıntı verir hale gelip, artık belirtiler kayboluncaya kadar setler ve travmanın işlenmesine devam edilir.
Danışanın pozitif inancını pekiştirmek amacıyla setler uygulanır.
Danışanın bedenini taraması ve rahatsızlık veren bir duyum varsa işlenmesi sağlanır.
Seans sonunda gerekirse danışanı psikolojik olarak rahatlatacak bazı teknikler uygulanabilir.
Seanstan sonra neler olabileceği anlatılır ve ev ödevleri verilir.
Travma ile ilgili daha önce belirlenmiş olan tetikleyiciler de seanslarda işlenir.
Tüm bu işlemler sonrasında danışan artık travma ve travmayı tetikleyen etkenlere karşı daha güçlenmiş olarak çıkar.


EMDR Ne Kadar Sürer?
Kişiden kişiye, seans sayıları değişir.
Travmanın boyutu, sayısı ve süresi, tetikleyicilerin varlığı,
Belirtilerin şiddeti,
Kişinin baş etme becerileri, sosyal desteği ve bugünkü koşulları süreyi etkiler.
Bazen 4-6 seansta düzelen travmalar olabildiği gibi, bazen 10 seans ve daha fazlası da gerekebilir.


Uzman. Dr. Ümit Sertan Çöpoğlu Psikiyatrist & Psikoterapist
Etiketler
Bir yorum yaz

İlgili Bloglar

Türkçe Terapi Garanti

100%

Memnuniyet Garantisi

Terapinin başarıyla tamamlayana kadar Türkçe Terapi ödemeleriniz bizimle güvende.