Panik Atak Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
 

Panik Atak Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Panik atak aniden ortaya çıkan şiddetli bir korku, endişe ve kötü bir şeyler olacağı beklentisi ile başlayan, bedensel birçok belirtinin eşlik ettiği ve kısa sürede en yüksek düzeyine ulaşan bir anksiyete nöbetidir.


Panik atak nedir ?

Panik atak aniden ortaya çıkan şiddetli bir korku, endişe ve kötü bir şeyler olacağı beklentisi ile başlayan, bedensel birçok belirtinin eşlik ettiği ve kısa sürede en yüksek düzeyine ulaşan bir anksiyete nöbetidir.

Toplumda panik atak görülme yaygınlığı nedir?  
Yaklaşık 10 kişiden biri hayatının bir döneminde panik atak geçirir.

Panik atakta ne gibi belirtiler görülebilir?

  Panik atakları sırasında aşağıdaki belirtilerden bir kaçı görülebilir. Herkeste farklı bir belirti kümesi olabilir. 
Belirtiler iki grupta değerlendirilebilir: Bedensel belirtiler ve düşünce belirtileri.

Bedensel Belirtiler;
  • Nefes almada güçlük ve ya boğulma hissi
  • Göğüste ağrı ya da sıkışma hissi
  • Çarpıntı, kalp atışlarında hızlanma
  • Titreme
  • Sıcak ya da soğuk basması, ürperme, üşüme
  • Baş dönmesi, sersemlik hissi
  • Baygınlık
  • Bulantı, karın ağrısı, kusma
  • Terleme
  • Uyuşma, karıncalanma
Düşünce Belirtileri;
  • Delireceği ya da çıldıracağı korkusu
  • Kontrolünü kaybedeceği korkusu
  • Ölüm korkusu
  • Kalp krizi mi geçiriyorum acaba
  • Felç mi geçiriyorum acaba
  • Kendini gerçek dışı gibi algılama
  • Çevreyi gerçek dışı gibi algılama
  • Felaket yaşadığı düşüncesi
Panik ataklar ne kadar sürer?
Panik ataklar genellikle 15-20 dakikada azalarak geçer. Fakat bu süre kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Panik atağı birkaç dakika yaşayan hastalar olduğu gibi 40-50 dakika yaşadığını ifade edenler de olabilmektedir. 

Panik ataklar ne sıklıkta görülür?
Panik atak sıklığı da herkeste farklı olabilmektedir. Bazı kişiler günde 3-4 panik atak geçirirken, bazı kişiler haftada ya da ayda 1-2 atak geçirebilmektedir. 

Stresli yaşam olayları ile panik atak arasında bir ilişki var mıdır?
Stresli yaşam olayları ile panik ataklar oldukça ilişkilidir. Hastaların yaklaşık %60-80'inde yakın bir zamanda, son 6 ay ya da 1 yıl içinde üzüntü veren bir olay bulunmaktadır. Bu kişilerde genellikle bir  yakının kaybı ya da hastalanması gibi bir durumu yaşanmış oluyor. Yaşanan ya da şahit olunan bu kayıp veya hastalıklar belki de kişilerde 'acaba benim de ciddi bir hastalığım var mı?', 'ben de ölecek miyim', 'sevdiklerimi kaybedecek miyim' gibi  soruları akla getirebilmektedir. Dahası bu olasılıklar çok yüksek olarak algılanmakta ve bu da hastalığın bilişsel altyapısını oluşturmaktadır.   

Panik atak tek başına bir hastalık mıdır?
Panik atak tek başına bir hastalık değildir. Fakat panik ataklar kişinin  sosyalliğini, işlerini, hobilerini yani hayatını etkilemeye başlamışsa; kişide sürekli 'yeni bir atak gelir mi' korkusu başlamışşsa; panik ataklar artık kişinin hayatını kısıtlamaya ve kişiyi esir almaya başlamışsa artık bir hastalıktan söz etmek mümkündür ki buna da Panik Bozukluk diyoruz. 

Panik ataklar kişinin yaşamını nasıl etkiler?
Yaşanan panik atakalardan sonra kişide 'yeni bir atak olur mu?, Acaba nerede olur? Ya atak sırasında kontrolümü kaybedersem' gibi felaket senaryoları oluşabilir. Daha sonra kişi olası olduğunu ve ne zaman geleceğini bilmediği ataklardan korunmak için bazı önlemler almaya başlar ve bu aşamadan sonra hastalık artık kişiyi esir almaya başlar.

Bazı kişiler kapalı ya da kalabalık ortamlara girmemeye, çarşıya, pazara, AVM'ye, sinemaya gitmemeye, otobüse, asansöre, uçağa binmemeye başlayabilir. Atak sırasında güvenliğini sağlayamayacağını düşündüğü bu tür oratamlarla ilgili kaygı, bu ortamlardan kaçınma ve sonuçta oluşan fobik duruma Agarofobi denilmektedir. 

Bazı kişler sürekli yanında birinin olmasını ister. Yalnız kalamamaya başlar. 

Bazı kişller atak sırasında kullanabileceği bazı ilaçları sürekli yanında bulundurur. 

Kişinin kendine has bulduğu bu ve benzeri tüm bu kontrol ve güvenlik arama davranışları aslında kişinin hayatını kısıtlamaktan ve hastalığı beslemekten başka bir işe yaramamaktadır. 

Panik atağa neden olabilecek psikiyatri dışı başka hastalıklar ve durumlar da var mıdır?
Bir çok panik bozukluk hastası psikiyatri doktoruna gelmeden önce özellikle kardiyoloji, dahiliye ve nöroloji gibi diğer uzmanları dolaşmaktadır. Hatta bazı hastalar gereksiz tıbbi girişimlere bile maruz kalabilmektedir. 

Aşağıda sayılan bir çok hastalık panik ataklara neden olabilmektedir. Bu nedenle panik atak geçiren kişilerde bu tanılar akılda tutulmalı ve ayırıcı tanısı yapılmalıdır. 
  • Endokrin hastalıklar: Hipertiroidi, Hipoglisemi, Feokromositoma, Hipoparatiroidi, Cushing hastalığı 
  • Kalp hastalıkları: Taşikardiler, Mitral valv prolapsusu vb.
  • Göğüs hastalıkları: Astım, KOAH
  • Nörolojik hastalıklar: Epileptik nöbetler, geçici iskemik atak, migren
  • Kullanılan bazı ilaç ve maddelerin kesilmesi: Antidepresanlar, alkol, benzodiazepin
  • İlaç ve maddelere bağlı zehirlenme:  Alkol, benzodiazepin, amfetamin, kafein 
  • Menapoz
  • Anemi

Panik atak veya panik bozukluk nasıl tedavi edilir?

Panik bozukluk tedavisinde genellikle ilaç tedavisi ve/veya bilişsel davranışçı terapi (BDT) kullanılmaktadır. 

Panik bozukluk için yapılan pek çok çalışmada ilaç tedavisinin etkililiği kanıtlanmıştır. Ancak pek çok hastanın, ilaç tedavisi devam ederken de belirtilerinin nüksedebildiği bilinmektedir. 

Bilişsel davranışçı terapi (BDT) yan etkilerinin olmaması, ilaç tedavisini reddeden hasta grubuna uygulanabilir olması ve uzun süre etkinliğinin devam ettiğinin bildirilmesi gibi nedenlerle ilaç tedavisine güçlü bir alternatif olarak düşünülebilir. 

Bilişsel davranışçı terapide (BDT) en sık kullanılan yöntemler psikoeğitim, yüzleştirme (exposure), nefes egzersizleri, kas gevşetme egzersizleri ve bilişsel yeniden yapılandırmadır. 

Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ile kaç seansta fayda sağlanabilir?
BDT ile hastalığın ne kadar sürede düzeleceği kişiden kişiye, kişide varolan ek psikiyatrik ya da diğer hastalıkların bulunmasına göre değişiklik gösterebilir. Ancak ortalama 45-60 dakikalık 4-6 seansta iyileşme sağlanabilir. Bazı hastalarda 10-12 seans gerekebilir. 


Etiketler
Yorumlar(2)
  • Online Psikolog | Online Terapi Hasan Yıldız
    Hasan Yıldız 27 Mayıs 2018 11:36

    Merhabalar Hocam, panik atak ile ilgili akla gelebilecek tüm yazıları eklemişiniz. Çok tşk ederiz.

  • Online Psikolog | Online Terapi Oya
    Oya 07 Haziran 2018 15:40

    Panik atak konusunu çok iyi anlatmışsınız. En kısa sürede bende online terapi almak istiyorum.

Bir yorum yaz