ÇOCUKLAR YALAN SÖYLER Mİ?

ÇOCUĞUM ASLA YALAN SÖYLEMEZ
ÇOCUKLAR YALAN SÖYLER Mİ?
Cevabımız Evet :)  Hoşumuza gitmese de çocuklarımız bazen yalan söyleyebilirler. Ama aslında bunu genellikle ‘’Yalan söylemiş olmak için yalan söylemek’’ ten çok, başka başka sebeplerle yaparlar.
En yaygın olanlar; bir hatayı örtbas etmek, ceza almaktan kaçınma ve başını belaya sokmamak için söylenen yalanlardır. 

---

ÇOCUKLAR YALAN SÖYLER Mİ?
Cevabımız Evet :) Hoşumuza gitmese de çocuklarımız bazen yalan söyleyebilirler. Ama aslında bunu genellikle ‘’Yalan söylemiş olmak için yalan söylemek’’ ten çok, başka başka sebeplerle yaparlar.
En yaygın olanlar; bir hatayı örtbas etmek, ceza almaktan kaçınma ve başını belaya sokmamak için söylenen yalanlardır. Ayrıca kendilerini stresli hissettiklerinde, çatışmadan kaçınmaya çalıştıklarında veya ilgi görmek istediklerinde de çocuklar bazen yalan söyleyebilirler. Bazen de çocuklar başlarına can sıkıcı veya utanç verici bir şey geldiğinde yalan söyler.
Kimi zamanlarsa çocuklar gerçekten doğruyu söylediklerine inanarak da konuşabilirler. Çünkü özellikle 3- 5 yaş civarı, ( hatta bazen 6 ) çocukların gerçek ile hayali ayırt edememe durumları görülebilmektedir. Çocuklarımızın doğruyu söyleyip söylemedikleri düşünülürken, bu ihtimal de hesaba katılmalıdır.
Bazense farkında olmadan buna bizlerin de masumca katkısı olabilmektedir.
Mesela çocuk yalan söyleme davranışına aile içinde tanık olduğunda veya bir yalanın işe yaradığını gördüğünde, bunun doğru olduğunu düşünüp, yanlış davranışı devam ettirebilir ve hatta alışkanlık haline getirebilir.
Bir başka örnek de “Bunu yaptığımı annene / babana söylemezsen seni parka götürürüm / şunu alırım / ona izin veririm” gibi ve benzeri cümleleri duyan ve buna bağlı bir ödül ya da ceza ile karşı karşıya kalan çocuklar, bunu kendilerine faydalı bir araç olarak benimseyebilirler. Çünkü çözümün yalan söylemekte olduğunu çok net görürler.
Ve ayrıca, çocuklarımızın artık fazlaca maruz kaldığı sosyal medyadan dahi öğrenilebilmektedir.
PEKİ NASIL DAVRANMALIYIZ?
Öncelikle paniğe gerek yok.. İlk iş olarak bir değerlendirme yapalım ve durumun ciddiyetine bakalım.
Bunun için durumu kendimizce bazı seviyelere ayırabilir ve farklı seviyelere farklı yaklaşımlarda bulunabiliriz.
Nedir bu seviyeler? 1-Masum Yalan ; Pembe yalan da diyebileceğimiz , çocukların daha çok dikkat çekme amaçlı kullandıkları yalanlar. Yalan olduğu çok bellidir, en önemlisi kimseye bir zararı dokunmaz .
Yaşına göre değişse de mesela; ‘’ Bugün okulda öğretmenim bana akşam eve gidince mutlaka dondurma ye dedi’’ …gibi abartılı söylemler..
Ya da hayal ürünü olduğu apaçık; ‘’ Bu gece arkadaşımla yıldızların altında kamp kuracağız, babam da izin verdi. ‘’ gibi..
Bu durumlarda genel olarak görmezden gelmek en iyisidir. Asla sert bir şekilde uyarmamak gerekir. Çocuğun istediği ilgidir fakat yine de çok fazla ilgi gösterip, davranışı pekiştirmemek de en doğrusudur.
Seviye 2 : Koyu Pembe Burada işler yavaş yavaş karışıyor diyebiliriz, çünkü artık söylenen pembe yalanın dozunu artırmak söz konusudur ve durum ciddiyet kazanmaya başlamıştır. Peki ne yapmalıyız?
Nazikçe artık çocuğumuzu uyarmalıyız. ‘’ Bak kızım / oğlum, bu hikaye bana biraz uzadı gibi geliyor artık. Yeniden deneyip bana gerçekten ne olup bittiğini anlatmak ister miisn? ‘’ benzeri cümlelerle çocuğumuzu yanlış davranışın dışına çekmek ve yeniden denemeye teşvik etmek, daha sağlıklı olacaktır.
Seviye 3 : İşler ciddileşiyor. Eğer daha büyük çocukların daha ciddi yalanları söz konusuysa, ( mesela ödevlerini yapıp yapmadığı veya / hatta evde değilken nerede oldukları hakkında söyleyebilecekleri yalanlar gibi ) ..
Genellikle bu tarz ciddi yalanlar birden bire ortaya çıkmaz. Mutlaka bir alt yapısı vardır.
Pembe yalanlardaki yaklaşımımızdaki gibi, davranışı pekiştirmemek ve olumlu davranışa geri dönmesi adına, çocuğumuza ilk etapta bir şans vermeliyiz.
Ama bu sefer farklı olarak bir ‘’minik ceza’’ ile ve belirtlerek; mesela 1 saatliğine telefonuna / tabletine el koyarak.. ya da hoşlanmadığı angarya bir işi yaptırarak…
Ama hepsinde de en çok kendimizi analiz ederek :)

Etiketler

• #çocuk gelişimi