Kumar Oynama Bozukluğu ve Eşlik Eden Psikolojik Sorunlar

Kumar oynama bozukluğu, kişinin bireysel, ailevi veya mesleki işlevselliğinin bozacak şekilde kumar oynama davranışının kontrol edilememesi ile karakterize, kalıcı ve tekrar eden istenmeyen kumar davranışları olarak tanımlanmaktadır

---

Kumar Bağımlılığı ve Kumar Bağımlılığında Komorbidite

Kumar, genel olarak bir oyunun, yarışmanın veya olayın sonucu üzerine para veya değerli bir şey koyarak kazanç elde etme amacı taşıyan davranış şeklinde tanımlanmaktadır.Kumar oyunlarının bir kısmında belirleyici olan şans iken, bir kısmında belirlenen kuralları uygulayabilme ustalığı bulunmaktadır.Kumar bilerek ve isteyerek bir risk alma davranışıdır.Ancak her defasında tekrarlarının talep edildiği bir yaşam heyecanı aracına dönüşmektedir.

Kumar çeşitleri:

Yazı tura, piyangolar, bahisler, tombala, loto, bahis oynatma, makineler, gazino oyunları , slot, sanal kumar, kazı kazan,kripto para oyunları,sanal bahis,spor toto,rulet,blakjack,poker,kripto parayla oynanan sanal oyunlar, nft,metaverse oyunları,vs.

Kazanca yakın kayıp: Kumar davranışının gelişmesinde geçmiş pekiştireçlerin bir fonksiyonu vardır.Kumar oynayan kişinin bağımlı olmasının nedeni oyun esnasında kendisine verilen ödüllerdir.Ödül gibi olumlu pekiştireçlerle artan heyecanın yarattığı adrenalin, özgüvenin artması ve kumar aktivitesinin sosyal anlamı gibi çeşitli psikososyal faktörler vardır.

Kumar davranışının temeli bir dizi şartlanma işlemi içinde arka arkaya kazanma ya da kaybetme şeklinde bir davranışın sürdürülmesidir.

Kazanca yakın kayıp hissi oyuncunun ‘’ neredeyse kazanıyordum’’ heyecanını yaşamasıdır. Oyuncunun yaşadığı kazanca yakın olduğu için ve kaybetmenin verdiği iki türlü hayal kırıklığı ve pişmanlık ‘’tam kazanıyordum’’ hissi ile birleştiğinde oyunun tekrarlanmasına sebep olmaktadır.

Kazanca yakın kayıplar oyuncuları şartlanmanın yanında cesaretini ve özgüvenini de arttırır ve davranış yerleşik hale gelir.Kazanca yakın kayıpta parasal bir kayıp olsa da kişi psikolojik olarak kazanmış gibi hissedebilir.

Kumarbazlar ;sosyal kumarbazlar, ağır kumarbazlar, profesyonel kumarbazlar, antisosyal kumarbazlar, sorunlu kumarbazlar, aşırı kumarbazlar, maceracı kumarbazlar, kaçış kumarbazları, patolojik kumarbaz olarak kategorilere ayrılırlar.(1)

Kumar oynama bozukluğu, kişinin bireysel, ailevi veya mesleki işlevselliğinin bozacak şekilde kumar oynama davranışının kontrol edilememesi ile karakterize, kalıcı ve tekrar eden istenmeyen kumar davranışları olarak tanımlanmaktadır. 1980 yılında yayınlanan DSM-3 ile kumar bağımlılığı, ilk olarak psikiyatri sınıflamasına “Patolojik Kumar Oynama” (PKO) tanımlaması ile girmiştir. 1994 yılında yayınlanan DSM-4 ile PKO “Başka yerde sınıflandırılmamış dürtü kontrol bozuklukları” sınıfında değerlendirilmiş ve bağımlılık sınıfına alınmamıştır. Ancak 2013 yılında en son yayınlanan DSM-5 sınıflamasında PKO, bağımlılıklar kategorisine dahil edilmiş ve “Madde ile İlişkili ve Bağımlılık Bozuklukları” kategorisinde “Madde ile ilişkili olmayan bozukluk” başlığı altına alınmıştır.Neden olarak da kumar oynamada, aynı madde bağımlılığındaki gibi bilişsel, nörolojik, genetik ve davranışsal özelliklerin olduğu ve kumar oynama bozukluğu olanlarda madde bağımlılığı eş tanısının yüksek olduğu öne sürülmüştür. Buradaki önemli adım, klinik ve nörobiyolojik bir varlık olarak davranışsal bağımlılığın resmi olarak onaylanması olmuştur.(2)

Kumar Oynama Sorununun Beraberinde Getirdiği ve Eşlik Eden Psikolojik Sorunlar:

Düzensiz kumar oynama, aynı zamanda, dürtü kontrol, duygudurum, anksiyete ve kişilik bozuklukları da dahil olmak üzere çeşitli psikiyatrik rahatsızlıklar ile birlikte ortaya çıkmaktadır. Duygudurum Bozukluklarının ve anksiyete bozukluklarının uygunsuz başa çıkma mekanizmaları yoluyla kumar bozukluğuna neden olabileceği öne sürülmektedir. Bununla birlikte, uzun süreli çalışmalar, Patolojik Kumar Oynama Bozukluğunun ortaya çıkışında duygudurum bozuklukları, anksiyete bozuklukları ve Madde Kullanım Bozuklukları ile ilişkili olduğunu ileri sürmektedir. Ek olarak tıbbi rahatsızlıklar ve akıl sağlığı bozukluklarının(demans, alzheimer) özellikle yaşlı yetişkinler arasında düzensiz kumar oynama ile ilişkili olduğuna dair kanıtlar bulunmuştur. Duygudurum düzeyinin düşük olmasının, gençlerde ve reşit olmayanlarda kumar oynama bozukluğu, oyun bozukluğu ve internetle ilgili bozukluklar gibi risk davranışlarının olasılığını artıran bir faktör olduğu düşünülmektedir(2).

2011 yılında yapılan bir çalışma, kumar oynama bozukluğu ve madde bağımlılığı arasında %57,5'lik bir komorbidite olduğunu göstermektedir.(3).

2017’de yapılan bir çalışma, aleksitimi olan patolojik kumarbazların duygularını hissedebilmek için stratejik oyunlar oynadığını ve depresyonun kumar oynama davranışını patolojik hale getirdiğini öne sürmüştür(4).

Kaynakça:

1.Öztürk,M., Ögel, K., Evren, C., Bilici, R. (2019),Bağımlılık:Tanı, Tedavi, Önleme., sf.739-747, İstanbul, Yeşilay Yayınları.

2.Tamam,L.,Çakmak, S. Kumar Oynama Bozukluğu: Genel Bir Bakış.Journal of Dependence, 2018; 19(3):78-97.

3.Lorains, FK., Cowlishaw,S., Thomas,SA.Prevalence of Comorbid Disorders in Problem and Pathological Gambling: Systematic Review and Meta-analysis of Population Surveys.Addiction, 2011; 106:490-498.

4.Bonnaire, C., Barrault, S., Aite, A., Cassotti, M., Moutier, S., & Varescon, I. (2017). Relationship between pathological gambling, alexithymia, and gambling type. The American Journal on Addictions, 26(2), 152-160.

Etiketler

• #bağımlılıkönleme
• #kumaroynamabozukluğu
• #kumar
• #patolojikkumar
• #kumarbağımlılığı
• #bağımlılık